HỮU NHƠN

Elizabeth Loftus

Bất kì ai dám nói chuyện thay mặt những kẻ bị cáo buộc hiếp dâm, giết hại trẻ em và giết người hàng loạt nhiều khả năng sẽ tạo ra kẻ thù. Đây là điều mà Elizabeth Loftus đã làm trong phần lớn cuộc đời nghiên cứu của mình. Kết quả, bà là mục tiêu bị phỉ báng công khai, nhận những lá thư hần học và cả đe dọa đến tính mạng. Lí do cho tất cả sự ác ý này? Loftus là một trong những người để xướng chính về hội chứng kí ức giả. Như vậy, bà đã tư vấn hay xuất hiện là nhân chứng chuyên gia trong rất nhiều phiên tòa khác nhau từ Ted Bundy, O. J. Simpson, anh em nhà Menendez, tội phạm chiến tranh của Bosnia, và cả Michael Jackson. Trong quá trình đó, bà đã lên tiếng thay cho những người bị cáo buộc các tội ác vô cùng tàn bạo và bảo vệ rất nhiều người vô tội khỏi bị kết án sai.

Tất cả bắt đầu rất đơn giản. Theo đuổi niềm yêu thích về trí nhớ và mối liên kết của nó với ngữ nghĩa học, Loftus xin tài trợ từ Sở Giao thông Vận tải Hoa Kì đề nghiên cứu cách mà mọi người hồi tưởng về các tai nạn xe hơi. Bà phát hiện ra rằng chỉ thay đổi một từ trong câu hỏi (ví dụ, “đâm” và “va mạnh” hay mạo từ”a” và “the”) có thể mang lại các câu chuyện khác nhau về một sự kiện – thứ đủ để tố cáo hay tha bổng một người bị buộc tội. Khi áp dụng cho các phiên tòa xét xử tội giết người hay cưỡng hiếp, các kết quả còn có ý nghĩa hơn. Các nghiên cứu của bà được đăng rộng rãi trên rất nhiều tạp chí học thuật và bà nhanh chóng được săn đón là chuyên gia về các kí ức không đáng tin cậy. 

Ngoài các nghiên cứu, bằng chứng cho lí thuyết của bà còn đến theo cách rất cá nhân. Ba mươi năm sau khi mẹ bà chết đuối trong bể bơi, người chú kể rằng ông chính là người đầu tiên phát hiện thi thể. Tái hiện sự kiện trong tâm trị, Loftus nhớ mọi thứ tới từng chi tiết về chuyện ấy. Thế nhưng ba ngày sau bà được kế là người chú đã nói sai: Chính dì bà mới là người phát hiện ra mẹ bà. Bản thân Loftus cũng dễ bị ảnh hưởng bởi kí ức giả.

Hi, mình là Hữu Nhơn. Chào mừng bạn đến với blog của mình! Đây là nơi mình chia sẻ những câu chuyện về tâm lý, giáo dục và cuộc sống với mong muốn chạm đến những góc sâu nhất trong suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Hy vọng mỗi bài viết sẽ mang đến cho bạn chút đồng cảm, chút suy tư và chút cảm hứng để tiếp tục hành trình phát triển bản thân.

More
articles

Tâm lí học

Ý thức

Ý thức từ lâu đã là đối tượng tranh luận giữa các nhà thần kinh học và các triết gia. Nghiên cứu bộ não hiện đại chỉ mới bắt đầu cung cấp một số hiểu biết về nó, và lí thuyết khu vực làm việc toàn diện là mô hình hữu ích nhất để diễn giải các bằng chứng hiện có. Phương pháp này cung cấp hiểu biết về các rối loạn ý thức như hôn mê và tình trạng thực vật kéo dài, cùng một số thông tin gợi ý rằng các tình trạng như tâm thần phân liệt liên quan tới sự thay đổi sâu sắc của các quá trình trong không gian làm việc toàn diện.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Số bảy của Miller

Trong khi nghiên cứu của Miller tỏ ra khá vững vàng, các nghiên cứu gần đây đã đặt ra nghi vấn về nó.
Bạn có thực sự nhớ được bảy đoạn, hay bạn chỉ đang nhóm những đoạn đó thành các đoạn lớn hơn? Vào năm 2001, nhà tâm lí học người Mĩ Nelson Cowan tranh luận rằng dung lượng trí nhớ ngắn hạn ít hơn nhiều so với con số bảy. Khi chúng ta bị ngăn cản tạo ra các đoạn mới bởi đang đông thời thực hiện các nhiệm vụ khác, số lượng đoạn mà chúng ta nhớ được là gần bốn.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Mô hình nút cổ chai của Broadbent

Lí thuyết gốc của Broadbent nói rằng các tín hiệu không thể đi qua nút cổ chai sẽ biến mất. Tuy nhiên, vào năm 1960, nhà tâm lí học người Anh Anne Treisman nhận thấy thuyết của Broadbent không giải thích được việc mọi người dù đang mê mải trong các nhiệm vụ phức tạp vẫn có thể phản ứng với âm thanh gọi tên mình. Treisman tranh luận rằng các tín hiệu không được xử lí thực ra bị giữ lại, cho phép các tín hiệu quan trọng hay đặc biệt ấn tượng thu hút sự chú ý của chúng ta.

Đọc thêm »
Shopping Cart