HỮU NHƠN

Khả năng sẵn sàng học hỏi của Seligman

Chứng sợ rắn và nhện phổ biến hơn các nỗi sợ về xe cộ và ổ cắm điện, bất chấp thực tế là xe ô tô và điện giết nhiều người hơn. Lí thuyết về khả năng sẵn sàng học hỏi của nhà tâm lí học Martin Seligman gợi ý rằng, đó là vì chúng ta đã phát triển một hệ thống sợ hãi được “chuẩn bị sẵn” – nhạy cảm với những trường hợp nhất định do ảnh hưởng của tiến hóa. Trong thế giới hiện đại, tai nạn giao thông và điện là những thứ giết rất nhiều người, nhưng trong phần lớn lịch sử loài linh trưởng (tổ tiên đầu tiên của chúng ta), các loài bò sát như rắn và nhện là những rủi ro lớn hơn rất nhiều. Theo thuyết này, những con linh trưởng dễ dàng học được cách sợ các mối đe dọa lớn nhất có nhiều khả năng sống sót và di truyền lại gen của mình. Tức là, qua thời gian, chúng ta đã phát triển một hệ thống học cách sợ dựa trên di truyền, vốn được điều chỉnh để phản ứng với những nguy hiểm nhất định chứ không phải cái khác. Seligman nghĩ ra lí thuyết này vào năm 1970, nhưng phải mất nhiều năm thử nghiệm sau đó mới có đủ bằng chứng ủng hộ. Cả những con khỉ và trẻ sơ sinh cùng có sự nhạy cảm này, chứng tỏ hệ thống này là bẩm sinh. Lí thuyết của Seligman cũng đã phát triển với nhiều phiên bản gần đây hơn, gợi ý rằng tiến hóa đã cho chúng ta một “chương trình sợ hãi” cụ thể, hoạt động nhanh chóng, tự động, và dựa trên các mạch não chuyên biệt.

Mọi người dễ dàng chấp nhận quan niệm là một số nỗi sợ dễ học được hơn những cái khác. Tuy vậy, tuyên bố rằng đây thuần túy là kết quả của quá trình tiến hóa thì khó chứng minh hơn. Bởi vì chứng sợ thường không xuất hiện cho tới tuổi thiếu niên hay thành niên. Có lẽ vì chúng ta có nhiều khả năng sợ một số thứ nhất định xuất phát từ niềm tin văn hóa, qua quan sát cách những người khác phản ứng và cảnh báo của cha mẹ, cũng tương tự như qua ảnh hưởng của tiến hóa.

Hi, mình là Hữu Nhơn. Chào mừng bạn đến với blog của mình! Đây là nơi mình chia sẻ những câu chuyện về tâm lý, giáo dục và cuộc sống với mong muốn chạm đến những góc sâu nhất trong suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Hy vọng mỗi bài viết sẽ mang đến cho bạn chút đồng cảm, chút suy tư và chút cảm hứng để tiếp tục hành trình phát triển bản thân.

More
articles

Tâm lí học

Ý thức

Ý thức từ lâu đã là đối tượng tranh luận giữa các nhà thần kinh học và các triết gia. Nghiên cứu bộ não hiện đại chỉ mới bắt đầu cung cấp một số hiểu biết về nó, và lí thuyết khu vực làm việc toàn diện là mô hình hữu ích nhất để diễn giải các bằng chứng hiện có. Phương pháp này cung cấp hiểu biết về các rối loạn ý thức như hôn mê và tình trạng thực vật kéo dài, cùng một số thông tin gợi ý rằng các tình trạng như tâm thần phân liệt liên quan tới sự thay đổi sâu sắc của các quá trình trong không gian làm việc toàn diện.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Số bảy của Miller

Trong khi nghiên cứu của Miller tỏ ra khá vững vàng, các nghiên cứu gần đây đã đặt ra nghi vấn về nó.
Bạn có thực sự nhớ được bảy đoạn, hay bạn chỉ đang nhóm những đoạn đó thành các đoạn lớn hơn? Vào năm 2001, nhà tâm lí học người Mĩ Nelson Cowan tranh luận rằng dung lượng trí nhớ ngắn hạn ít hơn nhiều so với con số bảy. Khi chúng ta bị ngăn cản tạo ra các đoạn mới bởi đang đông thời thực hiện các nhiệm vụ khác, số lượng đoạn mà chúng ta nhớ được là gần bốn.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Mô hình nút cổ chai của Broadbent

Lí thuyết gốc của Broadbent nói rằng các tín hiệu không thể đi qua nút cổ chai sẽ biến mất. Tuy nhiên, vào năm 1960, nhà tâm lí học người Anh Anne Treisman nhận thấy thuyết của Broadbent không giải thích được việc mọi người dù đang mê mải trong các nhiệm vụ phức tạp vẫn có thể phản ứng với âm thanh gọi tên mình. Treisman tranh luận rằng các tín hiệu không được xử lí thực ra bị giữ lại, cho phép các tín hiệu quan trọng hay đặc biệt ấn tượng thu hút sự chú ý của chúng ta.

Đọc thêm »
Shopping Cart