HỮU NHƠN

Thiên kiến xác nhận của Wason

Trở lại những năm 1960, nhà tâm lí học người Anh Peter Wason cho các đối tượng nghiên cứu xem bốn lá bài, mỗi lá có một chữ cái ở một mặt và một số ở mặt còn lại. Hai lá chìa ra mặt có chữ, hai lá chìa ra mặt số, như thế này: B, E, 4,8.

Nhiệm vụ của người tham gia là nói ra lá bài cần lật để kiểm tra phát biểu: “Nếu một lá bài có chữ B ở một mặt thì mặt còn lại sẽ luôn là số 4.” Hầu hết người tham gia nói họ sẽ lật lá bài có chữ B, thế là hợp lí vì bất cứ số nào ngoài số 4 ở mặt còn lại sẽ bác bỏ tuyên bố đó. Tuy nhiên, một lượng lớn người tham gia sau đó lại nói nhâm rằng họ sẽ lật lá có số 4. Làm thế thật vô nghĩa. Sự hiện diện của chữ B ở mặt bên kia sẽ ủng hộ phát biểu, nhưng không mang tính kết luận. Bất kì chữ cái nào khác xuất hiện sẽ không liên quan tới phát biểu. Lá bài khác mà người tham gia nên chọn lật là lá 8. Nếu lá này lật ra chữ B thì phát biểu này sẽ bị sai lệch.

Được biết tới là “Nhiệm vụ lựa chọn của Wason”, thí nghiệm này và nghiên cứu khác mà Wason thực hiện đã cho thấy “thiên kiến xác nhận” mạnh mẽ của chúng ta: Xu hướng tìm kiếm bằng chứng ủng hộ niềm tin vốn có của mình.

Chúng ta đọc các tờ báo tán thành các quan điểm chính trị và chú ý hơn tới các quảng cáo ủng hộ những thương hiệu yêu thích của mình.

Chuyện gì sẽ xảy ra khi chúng ta đối mặt với bằng chứng khoa học mâu thuẫn trực tiếp với niềm tin của mình? Một nghiên cứu vào năm 2010 được thực hiện bởi nhà tâm lí học Geoffrey Munro của Đại học Towson đã phát hiện tình huống như vậy khiến nhiều người trong chúng ta kết luận rằng chủ đề này và cả các chủ đề khoa học khác là không thể thử nghiệm được. Ông gọi đây là “viện cớ bất lực mang tính khoa học.”

Hi, mình là Hữu Nhơn. Chào mừng bạn đến với blog của mình! Đây là nơi mình chia sẻ những câu chuyện về tâm lý, giáo dục và cuộc sống với mong muốn chạm đến những góc sâu nhất trong suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Hy vọng mỗi bài viết sẽ mang đến cho bạn chút đồng cảm, chút suy tư và chút cảm hứng để tiếp tục hành trình phát triển bản thân.

More
articles

Tâm lí học

Ý thức

Ý thức từ lâu đã là đối tượng tranh luận giữa các nhà thần kinh học và các triết gia. Nghiên cứu bộ não hiện đại chỉ mới bắt đầu cung cấp một số hiểu biết về nó, và lí thuyết khu vực làm việc toàn diện là mô hình hữu ích nhất để diễn giải các bằng chứng hiện có. Phương pháp này cung cấp hiểu biết về các rối loạn ý thức như hôn mê và tình trạng thực vật kéo dài, cùng một số thông tin gợi ý rằng các tình trạng như tâm thần phân liệt liên quan tới sự thay đổi sâu sắc của các quá trình trong không gian làm việc toàn diện.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Số bảy của Miller

Trong khi nghiên cứu của Miller tỏ ra khá vững vàng, các nghiên cứu gần đây đã đặt ra nghi vấn về nó.
Bạn có thực sự nhớ được bảy đoạn, hay bạn chỉ đang nhóm những đoạn đó thành các đoạn lớn hơn? Vào năm 2001, nhà tâm lí học người Mĩ Nelson Cowan tranh luận rằng dung lượng trí nhớ ngắn hạn ít hơn nhiều so với con số bảy. Khi chúng ta bị ngăn cản tạo ra các đoạn mới bởi đang đông thời thực hiện các nhiệm vụ khác, số lượng đoạn mà chúng ta nhớ được là gần bốn.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Mô hình nút cổ chai của Broadbent

Lí thuyết gốc của Broadbent nói rằng các tín hiệu không thể đi qua nút cổ chai sẽ biến mất. Tuy nhiên, vào năm 1960, nhà tâm lí học người Anh Anne Treisman nhận thấy thuyết của Broadbent không giải thích được việc mọi người dù đang mê mải trong các nhiệm vụ phức tạp vẫn có thể phản ứng với âm thanh gọi tên mình. Treisman tranh luận rằng các tín hiệu không được xử lí thực ra bị giữ lại, cho phép các tín hiệu quan trọng hay đặc biệt ấn tượng thu hút sự chú ý của chúng ta.

Đọc thêm »
Shopping Cart