HỮU NHƠN

William James

Có vẻ như thiên tài được di truyền theo huyết thống. Khó có gia tộc nào chứng minh điều này tốt hơn dòng họ James ở New York. Không chỉ là tộc trưởng, nhà thần học giàu có và được kính trọng bằng chính năng lực, Henry James Snr. còn là cha của ba đứa trẻ lần lượt đạt được thành tựu trong các lĩnh vực riêng: Nhà văn Henry James, nhà viết nhật kí Alice James và nhà tâm lí học William James.

Tuy nhiên, là con cháu của dòng họ James không dễ dàng gì, vì cả năm người con của Henry James Snr. đều phải chịu đựng những chứng bệnh khác nhau từ trầm cảm và/ hoặc các bệnh về thể chất lẫn lộn. Quá trình giáo dục của họ dù có nhiều ưu thế lại không ổn định (họ thường xuyên đi về giữa Hoa Kì và châu Âu), sự “không ổn định” này có vẻ đã ảnh hưởng tới những người con trai nổi tiếng. Henry khởi đầu là học luật ở Đại học Harvard trước khi chuyển sang văn học, còn William học vẽ trước khi chuyển sang y học rồi dạy tâm lí học ở Harvard. Tương tự, khi Henry tiên phong trong việc sử dụng người dẫn chuyện không đáng tin và các cuộc độc thoại nội tâm trong văn chương, William cũng được ghi danh cho khái niệm “dòng ý thức”, còn được biết đến với lí thuyết thực tiễn về chân lí, trong đó ông xem xét bản chất của sự thật. Một điều mà cả hai anh em dường như đều chắc chắn là chẳng có gì chắc chắn hết.

Giống như anh trai, William là một nhà văn sung mãn, nhưng chính cuốn Các nguyên tắc của Tâm lí học, mất 12 năm mới hoàn thành, đã xác định ông là “cha đẻ của ngành tâm lí học Mĩ.” Pho sách dày 1.200 trang và phiên bản rút gọn của nó Tâm lí học: Bài giảng vắn tắt hơn (hai cuốn sách được gọi tương ứng là The James và The Jimmy) nhanh chóng trở thành sách tham khảo tiêu chuẩn cho sinh viên về môn học này. Bản thân William lại chẳng mấy mặn mà với sáng tạo của mình. Ông mô tả nó là “một đống đáng ghét, phình trướng, sưng sỉa, cồng kềnh, phù nề, chẳng chứng minh được gì ngoài hai sự thật: Đầu tiên, chẳng có thứ gì là khoa học về tâm lí và thứ hai, WJ là kẻ bất tài.” Lời lẽ thật khắc nghiệt. Tuy nhiên, sự thật của ông không phải là của tất cả mọi người.

Hi, mình là Hữu Nhơn. Chào mừng bạn đến với blog của mình! Đây là nơi mình chia sẻ những câu chuyện về tâm lý, giáo dục và cuộc sống với mong muốn chạm đến những góc sâu nhất trong suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Hy vọng mỗi bài viết sẽ mang đến cho bạn chút đồng cảm, chút suy tư và chút cảm hứng để tiếp tục hành trình phát triển bản thân.

More
articles

Tâm lí học

Ý thức

Ý thức từ lâu đã là đối tượng tranh luận giữa các nhà thần kinh học và các triết gia. Nghiên cứu bộ não hiện đại chỉ mới bắt đầu cung cấp một số hiểu biết về nó, và lí thuyết khu vực làm việc toàn diện là mô hình hữu ích nhất để diễn giải các bằng chứng hiện có. Phương pháp này cung cấp hiểu biết về các rối loạn ý thức như hôn mê và tình trạng thực vật kéo dài, cùng một số thông tin gợi ý rằng các tình trạng như tâm thần phân liệt liên quan tới sự thay đổi sâu sắc của các quá trình trong không gian làm việc toàn diện.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Số bảy của Miller

Trong khi nghiên cứu của Miller tỏ ra khá vững vàng, các nghiên cứu gần đây đã đặt ra nghi vấn về nó.
Bạn có thực sự nhớ được bảy đoạn, hay bạn chỉ đang nhóm những đoạn đó thành các đoạn lớn hơn? Vào năm 2001, nhà tâm lí học người Mĩ Nelson Cowan tranh luận rằng dung lượng trí nhớ ngắn hạn ít hơn nhiều so với con số bảy. Khi chúng ta bị ngăn cản tạo ra các đoạn mới bởi đang đông thời thực hiện các nhiệm vụ khác, số lượng đoạn mà chúng ta nhớ được là gần bốn.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Mô hình nút cổ chai của Broadbent

Lí thuyết gốc của Broadbent nói rằng các tín hiệu không thể đi qua nút cổ chai sẽ biến mất. Tuy nhiên, vào năm 1960, nhà tâm lí học người Anh Anne Treisman nhận thấy thuyết của Broadbent không giải thích được việc mọi người dù đang mê mải trong các nhiệm vụ phức tạp vẫn có thể phản ứng với âm thanh gọi tên mình. Treisman tranh luận rằng các tín hiệu không được xử lí thực ra bị giữ lại, cho phép các tín hiệu quan trọng hay đặc biệt ấn tượng thu hút sự chú ý của chúng ta.

Đọc thêm »
Shopping Cart