HỮU NHƠN

Trạng thái suy kiệt ý chí của Baumeister

Một chiếc bánh qui mới nướng giòn rụm đang đặt trên chiếc đĩa ở dưới mũi bạn. Bạn có kháng cự được không? Điều đó phụ thuộc vào việc bạn làm trước đó. Nghiên cứu được thực hiện trong hai thập niên bởi nhà tâm lí học người Mĩ Roy Baumeister đã cho thấy ý chí là một nguồn lực hữu hạn: Cố gắng hết sức để kiểm soát bản thân trong một trường hợp sẽ khiến bạn dao động ý kiến ở trường hợp sau đó. Ví dụ, trong một nghiên cứu kinh điến, Baumeister đã hướng dẫn những người tham gia ngồi một mình trong phòng, không ăn đĩa bánh qui sô cô la mà ăn hai hay ba miếng củ cải. Sau đó, những người tham gia bị ức chế này bỏ cuộc sớm hơn hẳn khi phải giải một câu đố hóc búa so với những người được cho ăn bánh qui. Kì lạ là, một nghiên cứu gần đây cho thấy chúng ta có thể “suy kiệt ý chí” – cụm từ của Baumeister mô tả tình trạng kiệt quệ ý chí – chỉ bằng việc tưởng tượng ra cảnh hỗn loạn khi một người buộc phải tự kiềm chế. Tin tốt là có bằng chứng cho thấy chúng ta có thể gầy dựng ý chí qua luyện tập, giống như cơ bắp. Cố không ăn bánh qui hôm nay và ai mà biết được, có lẽ chuyện đó sẽ dễ dàng hơn vào ngày mai.

Theo nhà tâm lí học Loran Nordgren của Đại học Northwestern và đồng sự, một trong những lí do mà chúng ta thường dễ bị cám dỗ là khi thỏa mãn – họ gọi là trạng thái “lạnh” – ta thường đánh giá thấp sức mạnh của ham muốn ở trạng thái “nóng” (đói, mệt hay có dục vọng). Họ gọi điều này là định kiến về “sự tự kiềm chế”.

Hi, mình là Hữu Nhơn. Chào mừng bạn đến với blog của mình! Đây là nơi mình chia sẻ những câu chuyện về tâm lý, giáo dục và cuộc sống với mong muốn chạm đến những góc sâu nhất trong suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Hy vọng mỗi bài viết sẽ mang đến cho bạn chút đồng cảm, chút suy tư và chút cảm hứng để tiếp tục hành trình phát triển bản thân.

More
articles

Tâm lí học

Ý thức

Ý thức từ lâu đã là đối tượng tranh luận giữa các nhà thần kinh học và các triết gia. Nghiên cứu bộ não hiện đại chỉ mới bắt đầu cung cấp một số hiểu biết về nó, và lí thuyết khu vực làm việc toàn diện là mô hình hữu ích nhất để diễn giải các bằng chứng hiện có. Phương pháp này cung cấp hiểu biết về các rối loạn ý thức như hôn mê và tình trạng thực vật kéo dài, cùng một số thông tin gợi ý rằng các tình trạng như tâm thần phân liệt liên quan tới sự thay đổi sâu sắc của các quá trình trong không gian làm việc toàn diện.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Số bảy của Miller

Trong khi nghiên cứu của Miller tỏ ra khá vững vàng, các nghiên cứu gần đây đã đặt ra nghi vấn về nó.
Bạn có thực sự nhớ được bảy đoạn, hay bạn chỉ đang nhóm những đoạn đó thành các đoạn lớn hơn? Vào năm 2001, nhà tâm lí học người Mĩ Nelson Cowan tranh luận rằng dung lượng trí nhớ ngắn hạn ít hơn nhiều so với con số bảy. Khi chúng ta bị ngăn cản tạo ra các đoạn mới bởi đang đông thời thực hiện các nhiệm vụ khác, số lượng đoạn mà chúng ta nhớ được là gần bốn.

Đọc thêm »
Tâm lí học

Mô hình nút cổ chai của Broadbent

Lí thuyết gốc của Broadbent nói rằng các tín hiệu không thể đi qua nút cổ chai sẽ biến mất. Tuy nhiên, vào năm 1960, nhà tâm lí học người Anh Anne Treisman nhận thấy thuyết của Broadbent không giải thích được việc mọi người dù đang mê mải trong các nhiệm vụ phức tạp vẫn có thể phản ứng với âm thanh gọi tên mình. Treisman tranh luận rằng các tín hiệu không được xử lí thực ra bị giữ lại, cho phép các tín hiệu quan trọng hay đặc biệt ấn tượng thu hút sự chú ý của chúng ta.

Đọc thêm »
Shopping Cart